Een wandeling door het gebied waar Isadora Duncan heeft gewoond in 1906. Het huis Villa Maria, waar zij haar kind baarde, was een nog geheel vrijstaand huis met een pad vanaf het huis naar de zee.

Isadora Duncan (1877-1927), de revolutionaire danseres die gezien wordt als een van de grondleggers van de moderne dans, veroverde begin 20e eeuw Parijs, New York, Berlijn, Wenen en Moskou. Ze woonde ook een belangrijke periode van haar leven in Noordwijk. Het leven van deze vrouw, die zich verdiepte in het leven van de oude Grieken, laat zich lezen als een Griekse tragedie met een weerklank in de kosmos.

Isadora Duncan groeide op in de Verenigde Staten. Al op jonge leeftijd geeft zij danslessen en treedt op in San Francisco, Chicago en New York. In 1899 vertrekt zij naar Londen en later naar Parijs, het culturele centrum van de wereld. Ze ontmoet Rodin, danst met Loïe Fuller. Tournees door Duitsland, Oostenrijk en Hongarije zijn succesvol en geven Isadora de middelen om in Griekenland haar Tempel voor de Dans op te richten, geïnspireerd door de Griekse sculpturen (Elgin Marbles).

Isadora had een hekel aan de commerciële aspecten van openbare optredens, zoals tournees, omdat ze voelde dat ze haar afleidden van haar echte missie: “het creëren van schoonheid en het onderwijs aan de jeugd”. Om haar missie te bereiken opende zij scholen waar zij haar liefde voor het dansen en de filosofie kon delen.

De eerste school werd opgericht in 1904 in Grünewald, Duitsland. Deze instelling is de geboorteplaats van de “Isadorables” – Anna, Maria-Theresia, Irma, Lisel, Gretel, Erika, Isabelle en Tempel – Duncans beschermelingen die haar nalaten-schap zouden voortzetten. Later richtte Duncan een school op in Parijs. Ze werd verliefd op de Britse toneelspeler en toneelregisseur Gordon Craig, met wie ze in 1906 dochter Deirdre kreeg in Noordwijk.

Van 1910 tot 1913 had ze een relatie met Paris Singer, een van de zonen van naaimachinemagnaat Isaac Singer. In 1911 werd hun zoon Patrick geboren. Op 19 april 1913 verdronken beide kinderen in de rivier de Seine. Met de jonge Italiaanse beeldhouwer Romano Romanelli kreeg zij later een zoon, die maar enkele uren leefde.

In 1922 trouwde de dan 44-jarige Duncan te Moskou met de 26-jarige Russische dichter Sergej Jesenin. Jesenin was een geliefd en succesvol dichter in Rusland, maar hij was een alcoholist. In 1923 keerde hij alleen terug naar de Sovjet-Unie, waar hij twee jaar laten door zelfdoding om het leven kwam.

In september 1927 verongelukte Isadora Duncan toen het uiteinde van haar rode zijden sjaal, in een van de spaakwielen van de Bugatti verstrikt raakte. Haar as werd in het columbarium van de Parijse begraafplaats Père-Lachaise geplaatst.

“With what price we pay for the glory of motherhood” – Isadora Duncan 1906

De zwangere ongehuwde Isadora reist zonder de vader Gordon Craig naar Noordwijk om daar een huis huren om ‘onder te duiken’ tot ze het kind gebaard heeft. Noordwijk staat bekend om het chique Kuuroord Hotel Huis ter Duin, waar internationale gasten graag verblijven. Hier vindt Isadora exact waar ze naar op zoek is: een lieflijke, witte villa in de duinen op loopafstand van het strand, die zij huurt van de Noordwijkse familie De Bes voor het riante bedrag van 900 gulden.

Als Isadora zich settelt in het kleine dorpje in afwachting van haar bevalling, weet ze zich in de grote steden als Amsterdam, Berlijn en Moskou aanbeden door een grote schare fans. Ze gedijt het beste als ze haar vernieuwende ideeën met veel enthousiasme kan uitdragen aan een kunstzinnige elite van theaterdirecteuren, musici, schrijvers en aan een publiek dat haar tomeloze inzet voor de ‘bevrijding’ van morele, sociale, artistieke en seksuele waarden van die tijd weet te waarderen. Opvattingen die mijlen ver van de Noordwijkse schuchtere en behoudende inwoners afstaan.

In de kleine vissersgemeenschap van het kustdorpje voelt ze zich al gauw een gevangene van haar zelfgekozen isolement. De pijn in haar afgetrainde lichaam neem evenredig toe met haar groeiende omvang, maar haar eenzaamheid is een grotere vijand.

Isadora’s nichtje Temple komt zes weken logeren in het villaatje met de blauwe kozijnen. Het meisje is al net zo bezeten van de dans als haar beroemde tante. Elk ochtend oefent Isadora met haar op het strand de haar zo geliefde vrije bewegingen.

De aantekeningen in Isadora’s autobiografie tezamen met de memoires van haar vriendin Kathleen Bruce geven een ontluisterend beeld van de loodzware en pijnlijke bevalling waar Isadora zich doorheen moet worstelen. Te beginnen met de weeënstorm die twee dagen aanhoudt voordat haar dochter Deirdre geboren wordt.

“The cries and sighs of a slaughterhouse could not be more terrible and on the third morning, this absurd doctor brought an immense pair of forceps and, without an anaesthetic of any sort, achieved the butchery. Isadora stays alive with rupture to rectum and he said ‘possibly never dance again’

Routemap ▲

Routemap ▲